Sensoa lanceert de handleiding 'Buiten de lijnen', als aanvulling op het Sensoa Vlaggensysteem. Het Sensoa Vlaggensysteem stelt professionals die werken met kinderen en jongeren in staat om seksueel (grensoverschrijdend) gedrag pedagogisch correct in te schatten, bespreekbaar te maken en bij te sturen indien nodig. Om tegemoet te komen aan de noden van professionals die met meer kwetsbare kinderen en jongeren werkten, is er nu een aanvulling gepubliceerd. Deze is bijvoorbeeld van toepassing op kinderen die te maken kregen met kindermishandeling of misbruik. Of kinderen met een beperking. Maar ook gender en culturele achtergrond vergen vaak een andere, aangepaste aanpak, niet in het minst vanwege de stereotiepe denkbeelden die ermee gepaard gaan. 
Het Sensoa Vlaggensysteem wordt intussen veelvuldig gebruikt, zowel in Vlaanderen als in Nederland. Ook internationaal is er veel interesse om deze methodiek toe te passen.

 Jo Vandeurzen, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin: “Met ‘Buiten de Lijnen’ zorgt Sensoa voor een houvast om seksueel (grensoverschrijdend) gedrag ook met kwetsbare kinderen en jongeren bespreekbaar te maken. Meer dan een hulp bij het aanpakken van dergelijke situaties en eigenlijk nog veel belangrijker om preventief te kunnen werken, geeft ‘Buiten de Lijnen’ een houvast om op niveau van de organisatie of instelling professionals bij te staan.”

Situatie: een jongen van 12 met een erectie

Een jongen van 12 heeft in het zwembad een erectie. Hij heeft een bermudazwembroek aan en staat voor iedereen duidelijk zichtbaar aan de rand. De jongen wordt hiervoor gestraft met een uitsluiting van 2 weken. Op de vraag waarom professionals deze straf nodig vonden, antwoordde men: “Maar mevrouw, hij had ook nog een rood hoofd!”

Hoe beoordeel je als professional deze situatie? Je zal het gedrag anders beoordelen als je het rode hoofd interpreteert als gêne dan wel als opwinding. Ook de voorgeschiedenis, persoonlijkheid en het gedrag van de jongen zal een rol spelen bij de beoordeling en de bril waarmee je kijkt. Moeten we anders beoordelen wanneer de jongen een lage intelligentie heeft? Of wanneer hij reeds eerder een slachtoffer van misbruik werd? Of wanneer hij eerder misbruik pleegde? Is hij van origine Turks of Belgisch, kijken we dan anders naar zijn gedrag?

Wie kan ‘Buiten de lijnen’ gebruiken?

‘Buiten de Lijnen’ is bedoeld voor iedere professional - leerkracht, opvoeder of verzorger, pedagoog, begeleider of hulpverlener - die met meer kwetsbare kinderen en jongeren werkt en af en toe ‘buiten de lijnen’ moet denken. De handleiding stelt professionals in staat om seksueel gedrag correct te beoordelen en pedagogisch adequaat te reageren. Dat houdt ook in dat ze een gesprek kunnen aangaan over seksueel gedrag met alle betrokkenen. Het effect dat wij beogen is dat kinderen en jongeren zich seksueel gezond ontwikkelen en erin slagen in seksualiteit en relaties kracht en levensvreugde te vinden, ondanks hun eventuele problemen.

Een handleiding?

Het eerste deel bestaat uit de handleiding werken met het Sensoa Vlaggensysteem bij specifieke groepen kinderen en jongeren. 
Deel twee bevat een onderbouwing, die dieper ingaat op de seksuele ontwikkeling. Vervolgens wordt bekeken hoe de seksuele ontwikkeling eruit ziet bij kinderen met een beperking of na een trauma. Ook de invloed van gender en cultuur op de seksuele ontwikkeling wordt geanalyseerd. 
Ten slotte is er aandacht voor de uitdagingen, behoeften en competenties van professionals en hoe dat beleidsmatig, op het niveau van de instelling of organisatie, vertaald kan worden.

De bijlagen bestaan uit 32 situatieschetsen en tekeningen, die men kan gebruiken in de toepassing van de methodiek. Er zijn 4 werkfiches bijgevoegd voor gebruik bij de toepassing van de methodiek. Daarnaast is er de herwerkte Normatieve Lijst.

Samenwerking

Dit handboek is een samenwerking tussen Sensoa en de Nederlandse partners Movisie en Rutgers, een ‘partnership’ dat ons in staat stelt deze methodiek meteen voor het hele Nederlandssprekende taalgebied beschikbaar te maken en te implementeren. De samenwerking is voor alle partijen inspirerend en leerzaam en zo kunnen we specifieke deskundigheden en expertise met elkaar verbinden.

Meer info

Voor bijkomende informatie kan u terecht bij Boris Cruyssaert, persverantwoordelijke van Sensoa (Boris.cruyssaert@sensoa.be of 0486 10 91 43)

Met de steun van Jo Vandeurzen, Vlaamse Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin